Rozwój technologii optycznych sprawił, że osoby noszące okulary mogą wybierać spośród różnorodnych soczewek. Czym różnią się poszczególne rodzaje szkieł korekcyjnych?
Rodzaje szkieł do okularów korekcyjnych
Istnieje wiele rodzajów szkieł do okularów korekcyjnych. Podziału można dokonać według różnych kryteriów.
Podział soczewek okularowych ze względu na geometrię
Ze względu na geometrię wyróżnia się:
- soczewki rozpraszające, czyli tak zwane minusy, służące do korekty krótkowzroczności, które sprawiają, że światło jest ogniskowane na siatkówce, a nie przed nią,
- soczewki skupiające, czyli tak zwane plusy, służące do korekty nadwzroczności, które pozwalają na ogniskowanie promieni w plamce żółtej, a nie za nią, dzięki czemu uzyskany obraz jest wyraźny, zarówno gdy obiekt znajduje się daleko, jak i blisko.
Podział soczewek okularowych ze względu na konstrukcję
Ze względu na konstrukcję wyróżnia się soczewki sferyczne i asferyczne. Oba rodzaje stosowane są w korekcji tych samych wad refrakcji oka – krótkowzroczności i nadwzroczności. Różnice między nimi sprowadzają się przede wszystkim do ich budowy.
- Soczewki sferyczne
Soczewki sferyczne to najbardziej podstawowy rodzaj soczewek do okularów korekcyjnych. Ich kształt przypomina wycinek kuli. Dzięki swojej budowie soczewki sferyczne korygują nieprawidłowy sposób załamywania się promieni świetlnych skupianych przed lub za siatkówką, zamiast na niej.
- Soczewki asferyczne
Soczewki asferyczne powstały w oparciu o elipsoidę – kształt najbardziej zbliżony do kształtu ludzkiej gałki ocznej. Są cieńsze od soczewek sferycznych i ograniczają występowanie zniekształceń obrazu przy krawędziach. Ich dużą zaletą jest fakt, iż nie powodują wizualnego powiększenia lub pomniejszenia oka.
Podział soczewek okularowych ze względu na budowę
Ze względu na budowę można wyróżnić:
- soczewki jednoogniskowe, przeznaczone do korekcji jednej wady wzroku – w wypadku soczewek jednoogniskowych ujemnych jest to krótkowzroczność, a przy soczewkach jednoogniskowych dodatnich nadwzroczność,
- soczewki dwuogniskowe, umożliwiające zastosowanie w jednej parze okularów zarówno korekty do bliży, umiejscowionej w dolnej części soczewki, jak i do dali, usytuowanej w części górnej; obie części są od siebie widocznie oddzielone,
- soczewki progresywne, umożliwiające jednoczesną korekcję do bliży i do dali, a także na odległości pośrednie; posiadają tak zwaną płynną ogniskową, umożliwiającą wyraźne widzenie zarówno na dużą, jak i małą odległość.
Podział soczewek okularowych ze względu na materiał wykonania
Ze względu na materiał wykonania można wyróżnić:
- soczewki mineralne, czyli tradycyjne soczewki wykonane ze szkła, które są twarde i odporne na zarysowania, lecz równocześnie ciężkie i podatne na pęknięcia, co stwarza ryzyko uszkodzenia powiek i gałki ocznej,
- soczewki organiczne, wykonane z nowoczesnych tworzyw sztucznych, które są lekkie i odporne na pęknięcia, lecz dość podatne na zarysowania, przez co należy je czyścić specjalnie dobranymi, miękkimi materiałami,
- soczewki z poliwęglanu, niezwykle cienkie i cechujące się dużą wytrzymałością mechaniczną, co sprawia, że są niezwykle odporne na uszkodzenia i doskonale nadają się dla osób uprawiających sport.
Dodatkowo wśród soczewek okularowych można również wskazać soczewki fotochromowe i polaryzacyjne.
- Soczewki fotochromowe
Soczewki fotochromowe zmieniają swoją barwę pod wpływem oddziaływania promieni słonecznych. W praktyce oznacza to, że przyciemniają się, gdy nosząca okulary osoba przebywa na zewnątrz, w warunkach dużego oświetlenia, a wewnątrz pomieszczeń stają się na powrót przezroczyste. Z reguły są stosowane przez osoby z nadwrażliwością na słońce, które chcą oszczędzić sobie wysiłku związanego ze zmianą zwykłych okularów korekcyjnych na przeciwsłoneczne przy każdym wyjściu. Doskonale sprawdzają się również dla osób aktywnych i uprawiających sport, są bowiem w stanie zapewnić wyraźny obraz w każdych warunkach, bez względu na stopień naświetlenia.
- Soczewki polaryzacyjne
Soczewki polaryzacyjne występują zarówno w wersji korekcyjnej, jak i zwykłej. Montuje się je w okularach przeciwsłonecznych. Soczewki tego typu eliminują refleksy i zapobiegają oświetleniu, przez co doskonale sprawdzają się podczas jazdy samochodem oraz w trakcie uprawiania sportów wodnych.
Powłoki do szkieł do okularów korekcyjnych
Szkła do okularów korekcyjnych mogą być wyposażone w różnego rodzaju powłoki. Ich celem jest przede wszystkim poprawa komfortu widzenia, mogą jednak także ułatwiać utrzymanie soczewek w czystości. Obecnie na rynku dostępne są powłoki: antyrefleksyjna, Blue Control, antystatyczna, oleofobowa, hydrofobowa i utwardzająca.
Powłoka antyrefleksyjna
Powłoka antyrefleksyjna stanowi najczęściej wybieraną powłokę do szkieł okularów korekcyjnych. Skutecznie eliminuje odblaski i zwiększa kontrast, sprawiając, że obraz staje się bardziej wyraźny. Okulary z soczewkami pokrytymi powłoką antyrefleksyjną poprawiają komfort widzenia i wpływają na bezpieczeństwo jazdy samochodem, szczególnie po zapadnięciu zmroku.
Powłoka Blue Control
Powłoka Blue Control zabezpiecza wzrok przed negatywnym wpływem niebieskiego światła emitowanego przez ekrany urządzeń elektrycznych – komputerów, tabletów, smartfonów i telewizorów. Zapobiega nadmiernemu wysiłkowi wzrokowemu, pieczeniu i zaczerwienieniu oczu oraz ogólnemu dyskomfortowi. Jest również skuteczna w zapobieganiu zwyrodnieniu plamki żółtej, które może prowadzić do trwałej ślepoty. Powłoka Blue Control pozwala ponadto przeciwdziałać wywołanym nadmierną ekspozycją na niebieskie światło zaburzeniom cyklu dobowego i pomaga zachować właściwą higienę snu.
Powłoka antystatyczna
Powłoka antystatyczna zapobiega osadzaniu się na szkłach okularów korekcyjnych kurzu i różnego rodzaju pyłów. Jest polecana przede wszystkim osobom spędzającym dużo czasu w miejscach charakteryzujących się wysokim stopniem zapylenia.
Powłoka oleofobowa
Powłoka oleofobowa przeciwdziała osadzaniu się na szkłach okularowych różnego rodzaju zabrudzeń, a także ułatwia usuwanie zanieczyszczeń, redukując ryzyko zarysowania powierzchni soczewki.
Powłoka hydrofobowa
Powłoka hydrofobowa, zwana również powłoką CC (ang. Clean Coat), wygładza powierzchnię szkieł okularowych i sprawia, że woda szybko odparowuje z ich powierzchni. Dzięki temu można uniknąć zjawiska potocznie określanego poceniem się okularów, a więc zamglenia ich soczewek po wejściu do ciepłego pomieszczenia.
Powłoka utwardzająca
Powłoka utwardzająca zapewnienia soczewkom okularów korekcyjnych większą wytrzymałość na uszkodzenia i zarysowania.
Indeksy szkieł okularów korekcyjnych
Indeks szkieł okularów korekcyjnych oznacza prędkość, z jaką fala świetlna przekracza granicę soczewki. Im wyższy indeks soczewki, tym szybciej światło jest przez nią przepuszczane i załamywane. Dzięki temu soczewka może być wykonana z mniejszej ilości materiału, być cieńsza i w efekcie również lżejsza. Z punktu widzenia osoby noszącej okulary indeks sprowadza się więc przede wszystkim do grubości szkieł. Większość klasycznych soczewek okularowych posiada indeks 1,5. Współcześnie, przy wykorzystaniu odpowiednich komponentów, możliwe jest uzyskanie indeksu na poziomie 1,9, co stanowi doskonałą wiadomość dla osób, które ze względu na zaawansowaną wadę refrakcji potrzebują soczewek o dużej mocy optycznej.
Przy wyborze szkieł do okularów korekcyjnych należy przede wszystkim kierować się własnymi potrzebami, które są zależne od stylu życia, rodzaju wykonywanej pracy i sposobu spędzania wolnego czasu. Przed podjęciem decyzji warto skontaktować się z optykiem, optometrystą lub lekarzem okulistą.
