Pojawienie się twardej kulki na powiece może stanowić objaw gradówki. Schorzenie to ma podłoże bakteryjne i dotyka zarówno osoby dorosłe, jak i dzieci. Jak leczyć gradówkę? Czy istnieją sposoby jej zapobiegania?
Gradówka na oku – czym jest i jak powstaje?
Gradówka na oku to zgrubienie przybierające formę grudki na powiece. Powstaje na skutek zatkania ujścia gruczołów Meiboma, wydzielających substancję utrzymującą prawidłowe natłuszczenie brzegów powiek. Następuje to najczęściej w wyniku zakażenia bakteryjnego, spowodowanego zazwyczaj występującymi na skórze bakteriami gronkowca. Powstawanie gradówki na powiece może mieć także związek z rzadkim mruganiem, które powoduje nieadekwatne nawilżenie powierzchni gałki ocznej i w efekcie jej nadmierne wysychanie. Prowadzi to do uczucia swędzenia i ustawicznego pocierania oka, co sprzyja transmisji bakterii do gruczołów Meiboma. Gradówka oka może pojawić się również u osób zmagających się z łojotokowym zapaleniem skóry oraz cierpiących na trądzik różowaty.
Gradówka a jęczmień
Gradówka i jęczmień są podobnymi schorzeniami przybierającymi formę krostki na powiece górnej lub dolnej. Wiążą się z wystąpieniem zaczerwienienia oraz poczuciem dyskomfortu.
Jęczmień, w przeciwieństwie do bezbolesnej gradówki na oku, powoduje silne doznania bólowe.
Stanowi ostrą infekcję gruczołów skutkującą powstaniem zgrubienia na powiece, gradówka ma z kolei charakter przewlekły. Warto zaznaczyć, że do rozwinięcia gradówki oka dochodzi często na skutek niewyleczenia jęczmienia, schorzenia te mogą się więc przenikać.
Dowiedz się więcej o jęczmieniu z naszego artykułu: Jęczmień na oku – czym jest i jak go leczyć?
Jak rozpoznać gradówkę oka?
Do rozpoznania gradówki na oku wykorzystywany jest dokładny wywiad medyczny uwzględniający występowanie charakterystycznych dla schorzenia objawów oraz zgłaszanych przez pacjenta dolegliwości. Umożliwiającym postawienie ostatecznej diagnozy jest badanie oka w lampie szczelinowej, podczas którego lekarz okulista szczegółowo egzaminuje narośl na powiece. Ocenia również stan gałki ocznej, zwracając uwagę na jej ewentualne podrażnienie. W trakcie badania okulista sprawdza także, czy pacjent cierpi z powodu schorzeń współistniejących, takich jak łojotokowe zapalenie skóry i trądzik różowaty, chorób ogólnoustrojowych bądź stanu zapalnego tkanek oczodołu. Diagnozowanie gradówki w oku nie nastręcza większych trudności – okulista jest w stanie dokonać rozpoznania szybko i bez konieczności zlecania dodatkowych badań.
Objawy gradówki – kiedy należy się udać do lekarza?
Charakterystycznym objawem dla gradówki oka jest pojawienie się niebolesnego zgrubienia na powiece. Guzek ten cechuje się wolnym tempem wzrostu oraz białawą barwą, a znajdująca się wokół niego skóra jest w pełni przesuwalna. Innymi objawami gradówki na powiece są zaczerwienienie i obrzęk miejsca wystąpienia zmiany. Często dochodzi również do podrażnienia powierzchni gałki ocznej. W sytuacji, gdy do wymienionych objawów dołączy ból lub zmiana ostrości widzenia, konieczna jest wizyta u okulisty. Do gabinetu okulistycznego należy się udać również w momencie, gdy niepokojące objawy utrzymują się przez okres dłuższy niż dwa tygodnie.
Czy gradówka jest niebezpieczna?
Gradówka na oku nie jest niebezpieczna, pod warunkiem, że zostanie objęta właściwym leczeniem. Narośl na powiece może powodować zagrożenie dla zdrowia w sytuacji, gdy zostanie ona zignorowana i dojdzie do powikłań.
Czy gradówka jest zakaźna?
Przyczyną powstawania gradówki na linii wodnej oka są bakterie, przede wszystkim odpowiedzialny za ponad 90% wszystkich zakażeń gronkowiec. Oznacza to, że schorzenie jest zakaźne i może przenosić się między ludźmi. By zapobiec zarażeniu, należy przede wszystkim przestrzegać zasad higieny osobistej i unikać dotykania okolic oczu niemytymi rękoma.
Gradówka u dziecka
Do rozwinięcia gradówki na powiece może dojść nie tylko u osób dorosłych, lecz także u dzieci. W przypadku pojawienia się narośli na powiece u najmłodszego członka rodziny, konieczne jest udanie się do okulisty. Dokona on oceny nasilenia zmian i wyda zalecenia dotyczące odpowiedniego leczenia gradówki. Do złagodzenia objawów przed uzyskaniem specjalistycznej porady można zastosować ciepły kompres umieszczany na powiece dziecka na okres 20 minut. U dzieci, które cierpiały już raz z powodu gradówki, zalecane jest przemywanie oczu dwa razy dziennie wacikiem zwilżonym letnią przegotowaną wodą. Pomaga to oczyścić powieki i zapobiegać blokowania się gruczołów Meiboma.
Czy da się zapobiec gradówce?
Kluczem do zapobiegania gradówce na oku jest utrzymanie oczu w stanie higieny. Pomocne jest przemywanie brzegów powiek zwilżonym ciepłą wodą wacikiem. U osób stosujących soczewki kontaktowe niezbędna jest ich częsta zmiana, mycie rąk przed ich założeniem oraz regularne przepłukiwanie oczu. Konieczne jest również dokładne zmywanie makijażu przy użyciu łagodnych dla oka preparatów. W celach zapobiegawczych można także stosować ciepłe kompresy oraz masaże, które zapobiegają gromadzeniu się nadmiernej ilości wydzieliny w obrębie ujścia gruczołów. Powinno się ponadto powstrzymać od dzielenia z innymi osobami konturówek, cieni do powiek oraz tuszów i zalotek do rzęs.
Gradówka – jak leczyć?
Istnieją sytuacje, w których gradówka na powiece zanika samoistnie, nie wymagając interwencji okulistycznej. W pozostałych przypadkach do leczenia gradówki stosowane są zazwyczaj metody zachowawcze w postaci zakraplania oczu kroplami antybiotykowymi lub steroidowymi. W użyciu są także maści z antybiotykiem, które należy nakładać cienką warstwą na brzeg powieki co 6 – 8 godzin. Jeżeli narośl na oku nie znika po zastosowaniu metod zachowawczych lub pojawił się ból bądź zaburzenia widzenia, konieczna może być interwencja chirurgiczna. Przy małych zmianach zabieg polega na odprowadzeniu płynu. Przy dużych konieczne jest odwrócenie powieki, wykonanie nacięcia po jej wewnętrznej stronie i łyżeczkowanie zawartości guzka. Rana jest następnie dezynfekowana i zszywana przy pomocy niewielkiego szwu. Każdorazowo zabieg usunięcia gradówki przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym.
Leczenie gradówki domowym sposobem
W sytuacji pojawienia się narośli na powiece można spróbować jej usunięcia domowymi sposobami. Są to przede wszystkim:
- masaż powiek, który może powodować ich odetkanie i usunięcie zalegającej wydzieliny,
- ciepłe kompresy z samej wody bądź z rumianku, zielonej herbaty lub świeżej pietruszki, stosowane na oczy przez około 10 minut do 4 razy na dobę.
Zarówno stosując masaż powiek, jak i ciepłe kompresy, nie należy naciskać gradówki. Pod żadnym pozorem nie można też gradówki wyciskać ani nakłuwać. Każdy zabieg należy wykonywać dokładnie umytymi rękami. W sytuacji, gdy domowe sposoby na gradówkę zawodzą, należy udać się na konsultację do okulisty.
Nieleczona gradówka oka – powikłania
Nieleczona gradówka jest niebezpieczna dla zdrowia. Powoduje powikłania w postaci astygmatyzmu, a także trwałych zaburzeń widzenia. Niebezpieczne mogą być także często powracające gradówki – u pacjentów z tendencją do powstawania narośli na powiekach okuliści powinni przeprowadzić rozszerzoną diagnostykę mającą na celu wykluczenie poważniejszych chorób.
Wszystkie osoby, które zauważyły u siebie guzek na powiece, powinny dokładnie obserwować powstałą zmianę, by w razie konieczności udać się na wizytę do gabinetu okulistycznego w celu wdrożenia odpowiedniego leczenia. Zapraszamy serdecznie do naszych klinik optyczno-okulistycznych zlokalizowanych we Wrocławiu, Oleśnicy, Opolu oraz Gliwicach, w których to zrobisz wszystkie niezbędne badania.
