Zaćma jest dziś jedną z najczęściej występujących chorób oczu i przyczyną utraty wzroku u wielu osób starszych. Na skutek stopniowego odkładania się w złogów białkowych w soczewce oka, spowodowanego w dużej mierze starzeniem się organizmu, soczewka słabnie i mętnieje, przybierając charakterystyczny szaro-biały kolor i powodując znaczące pogorszenie jakości widzenia. Bez odpowiedniej reakcji chirurgicznej, wyleczenie lub spowolnienie zaćmy jest niemożliwe, a zwłoka może spowodować nawet całkowitą ślepotę. Niestety nawet po operacji usunięcia zaćmy istnieje ryzyko nawrotu choroby, nazywanej przez specjalistów zaćmą wtórną.

Zaćma wtórna to powstające po pewnym czasie od operacyjnego usunięcia zaćmy ponowne zamglenie i zmętnienie tylnej torebki soczewki oka – torebki, która w trakcie operacji usunięcia zaćmy jest pozostawiana w oku w stanie nienaruszonym. Zaćma wtórna nie jest z technicznego punktu widzenia tym samym, co zaćma pierwotna, gdyż w wypadku zaćmy wtórnej zmętnienie nie jest zlokalizowane w samej soczewce, a jedynie w tym, co pozostało po usunięciu soczewki naturalnej. Zaćma wtórna jest więc swoistym powikłaniem po operacji usunięcia zaćmy, choć istnieją także inne, niezwiązane z usuwaniem soczewki czynniki, które mogą wpłynąć na jej pojawienie się. Wystąpienie zaćmy wtórnej może nastąpić już w kilka tygodni po operacji usunięcia katarakty, jednak często pojawia się dopiero po kilku latach od zabiegu.

Przyczyny powstawania zaćmy wtórnej

Pierwszą przyczyną pojawienia się zaćmy wtórnej są oczywiście niepomyślnie przeprowadzone operacje usunięcia zaćmy, które mogły doprowadzić do uszkodzeń w torebce tylnej soczewki lub wywołać infekcję wewnętrzną oka. Jeśli jednak operacja usunięcia katarakty przebiegła pomyślnie, przyczyną nawrotu choroby mogą okazać się różne dolegliwości metaboliczne, a więc na przykład cukrzyca czy niedoczynność przytarczyc. Zaćma wtórna przytrafia się również osobom cierpiącym na atopowe zapalenie skóry oraz osobom cierpiącym na krótkowzroczność i wrodzone wady siatkówki. Powrót zaćmy mogą spowodować też wszelkie urazy oka oraz infekcje i zapalenia niezwiązane bezpośrednio z komplikacjami pooperacyjnymi.

Metody leczenia zaćmy wtórnej – kapsulotomia

Podobnie jak zaćma pierwotna, zaćma wtórna nie poddaje się leczeniu metodami farmakologicznymi lub za pomocą okularów korekcyjnych. Jednocześnie jednak nie wymaga przeprowadzania ponownego chirurgicznego zabiegu usuwania soczewki. Zaćmę wtórną usuwa się bowiem podczas bezbolesnego i krótkiego zabiegu z użyciem wiązki laserowej zwanego kapsulotomią. Podczas zabiegu usuwania zaćmy wtórnej wykorzystywane są lasery neodymowo-yagowe (YAG), które umożliwiają wykonanie niewielkiego otworu w centralnej części torebki tylnej soczewki. Otwór taki pozwala na natychmiastową poprawę jakości widzenia, a sam zabieg przebiega w warunkach ambulatoryjnych w znieczuleniu miejscowym. Sam zabieg kapsulotomii trwa zaledwie kilkanaście sekund, a pacjent jest gotowy do opuszczenia kliniki już po 30 minutach od jego zakończenia.

Jak przebiega zabieg usunięcia zaćmy wtórnej?

Można powiedzieć, że usunięcie zaćmy wtórnej jest nieco prostsze i wygodniejsze dla pacjenta niż wykonywany wcześniej zabieg usunięcia zaćmy pierwotnej. Pacjent może w czasie zabiegu wygodnie siedzieć przed lampą szczelinową, która jest zintegrowana z urządzeniem emitującym wiązkę lasera. Dzięki takiemu rozwiązaniu prowadzący zabieg lekarz doskonale widzi oko pacjenta oraz jednocześnie może sterować laserem.

Przed rozpoczęciem kapsulotomii lekarz przygotowuje oko do zabiegu:

  • podaje krople rozszerzające źrenicę,
  • stosuje znieczulenie na oko pacjenta,
  • podaje na powierzchnię oka specjalny rodzaj soczewki.

Zadaniem tej dodatkowej soczewki jest zapewnienie wiązce lasera precyzji. Aby soczewka spełniła swoją rolę, niezbędne jest jej doskonałe przyleganie – w tym celu na oko podawany jest gęsty żel. Dzięki znieczuleniu pacjent nie odczuwa dyskomfortu, choć już po zabiegu niektóre osoby odczuwają pozostałości żelu pod powieką. Jest to normalne odczucie, które znika samoistnie wraz z wypłukiwaniem resztek żelu ze łzami.

Dzięki zastosowaniu lasera YAG nie jest konieczne nacinanie soczewki – to wiązka laserowa przecina delikatną powłokę i dociera do zniekształconej torebki tylnej. Aby usunąć zmętnienie powodujące zaćmę wtórną, konieczne jest wykonanie serii “uderzeń” laserem – zależnie od stadium zaawansowania i rozległości zmętnienia. W czasie zabiegu ważne jest, aby stosować się do poleceń lekarza. Dzięki temu zabieg skończy się szybko, a ryzyko powikłań jest zminimalizowane.

Cała procedura trwa kilka-kilkanaście minut, a więc naprawdę krótko. Po zabiegu pacjent może pozostać jeszcze ok. 30 minut w klinice, potem może wrócić do domu. Ze względu na zastosowanie przed zabiegiem rozszerzenia źrenic, po zabiegu przez kilka godzin utrzymuje się pogorszenie widzenia i światłowstręt, dlatego nie należy tego dnia prowadzić samochodu, obsługiwać maszyn oraz nadwyrężać oczu. Mając na uwadze dobrostan naszych pacjentów, zalecamy aby w powrocie do domu osobie po zabiegu towarzyszyła inna osoba. Nie jest wymagana wizyta kontrolna ani noszenie opatrunku.

Czy do zabiegu usunięcia zaćmy wtórnej trzeba się przygotować?

Kapsulotomia jest prostym, krótkim i bezbolesnym zabiegiem – do wykonania go nie jest potrzebna specjalna kwalifikacja. W zupełności wystarczy krótkie badanie okulistyczne przed zabiegiem, pozwalające na ocenę stanu oka – rodzaju wszczepionej soczewki, stanu torebki tylnej, cech oka. Nie są potrzebne także specjalne przygotowania przed zabiegiem. Należy normalnie przyjąć zażywane leki i zjeść posiłek o zwykłej porze. Warto natomiast nie nakładać przed zabiegiem makijażu. Osoby noszące soczewki muszą je przed zabiegiem wyjąć.

Gdzie wykonać zabieg kapsulotomii?

Usuwanie zaćmy wtórnej jest jednym z zabiegów refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, można również wykonać go prywatnie. Pacjentom, którzy usunęli zaćmę w OneDayClinic, oferujemy bezpłatne usunięcie zaćmy wtórnej w Opolu w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, jednak konieczne jest przedłożenie skierowania lub odpłatnie z 25% zniżką również w Opolu oraz we Wrocławiu przy ul. Strzegomskiej. Zapraszamy do kontaktu – chętnie udzielimy niezbędnych informacji.

3.6/5 - (63 votes)